GRAMÀTIKA
Ortografia i pronunsiashon · Frase · Sustantivo · Determinante · Pronomber · Athetivo · Atverbio · Verbo · Preposishon · Konjunshon · Pregunta · Kláusula · Numero · Formashon di palabra · Abreviashon · Puntuashon

Pronòmber

Un pronòmber ta un palabra ku ta remplasá un sintagma nominal mas largu.

Pronòmber personal

Tu ta singular i vos ta plural den tur situashon, tantu formal komo kasual.

El ta ser usa pa referí na hende i animalnan, manera mamifèronan i paunan. E por wòrdu apliká metaforikamente tambe na otro kriaturanan, robotnan, luna, tormentanan, etc.

Lo ta ser usa pa referí na kosnan, kriaturanan simpel, ideanan, konseptonan, etc.

Los ta ser usa komo plural di el i lo.

Elefen normalmente no ta distingui e pronòmber maskulino i femenino di tercera persona. E formanan elo (“e maskulino”) i ela (“e femanino”) ta raro, pero nan por wòrdu usa pa evitá repetishon eksesivo di nòmber di hende ora ta papia di un hòmber i un muhé den e mesun konteksto.

Un pronombre personal por ta siguí pa un klausula relativo. Si e nifikashon ta keda kla, e pronombre por keda skòp, lagando e pronombre relativo kumpli ku un doble funshon:

On ta un pronombre general indefiní, manera ” on “na franses òf” man ” na aleman. E ta nifiká “gente en general” òf “un persona arbitrario”, òf, den ingles idiomátiko, “nan” òf “bo”. Hopi biaha e ta evitá e nesesidat di un verbo pasivo:

Se ta e pronombre reflexivo di e di tres persona, tantu di singular komo di plural. E ta referí na e suheto di e verbo aktual, pero nunka e ta e suheto mes:

E pronombronan posesivonan (“mi”, “bo”, etc.) ta e mesun pronombronan ku e determinantenan posesivonan (“mi”, “bo”, etc.), precedé pa la:

Pronòmber determinante

Meskos ku un adjektivo por bira un sustantivo, mayoria di e determinantenan por bira pronombre. E pronombronan este, acel i otra semper ta agregá - s ora nan ta den plural. Algun otro pronombre tambe por tuma -s si esaki ta kla.

Ehèmpelnan:

E numeronan kardinal por wòrdu usa komo pronombre ku ta indiká gruponan di un tamaño spesífiko. E pronombronan aki normalmente no ta tuma e plural -s i no ta rekerí determinante:

Pa indiká multiples indeterminá di kantidat manera sento, mil o milion, ta agregá e plural -s :

La no por bira un pronombre. El, lo i e ta wòrdu usa na nan lugá:

No no por wòrdu usa komo pronombre, pero forma nun i no cosa. E number zero tambe por wòrdu usa komo pronombre.

The idiomatic expression la un la otra (or lunlotra) means “one another” or “each other”. It has variants such as la un o la otra (one or the other), la un pos la otra (or pos lunlotra, one after another), and la un sur la otra (or sur lunlotra, one on top of the other):

Den algun frase, un pronombre ta ser siguí mesora pa un verbo i ta kore riesgo di ser mal interpretá komo determinante siguí pa un verbo reutilizá komo sustantivo. Por ehèmpel, fuera di konteksto, un hende no por ta sigur si acel veni de Italia ta nifiká “e akshon di bini di Italia” òf “esaki ta bini di Italia”. Den mayoria kaso, e konteksto ta hasi e nifikashon kompletamente obvio. Pero e prinsipiantenan Den Elefen, y esnan ku kier evita tur riesgo di ambiguidad, por añadi un sustantivo simpel, manera persona of cosa, despues di e determinante en bes di konverti’e den pronombre:

Den algun kaso, bo ke hasi klaro ku e sustantivo verbal no ta un verbo. Ku palabranan manera alga, multe i poco, por añadí de entre e determinante i e sustantivo; e determinante ta bira un pronombre, pero e sustantivo no ta bira un verbo. Ku otro determinante, manera esta i acel, por añadí la promé ku e determinante:

Pronòmber interrogativo

Elefen tin dos pronombre ku ta ser usa pa krea preguntanan direkto:

Ci ta solamente usa komo pronombre i no mester usa komo determinante.

Cual ta principalmente un determinante, pero hopi biaha tambe ta ser usa komo pronombre, aseptando e riesgo chikitu ku ekspreshonnan manera cual veni de Italia ta ser malinterpretá.

Ehèmpelnan:

Ci i cual tambe ta wòrdu usa den preguntanan ku ta wòrdu reportá.

Pronòmber relativo

Cual i ci tambe ta sirbi komo pronombre relativo, introdusí klausula relativo:

E pronombre relativo pa un persona òf animal ta ci. E pronombre relativo pa otro kosnan ta cual:

Ku algun klausula relashoná, e frase prinsipal ta skonde e sustantivo ku e klausula ta referí na dje. E pronombre relativo mes ta aparece na e luga di e sustantivo. Den e kasonan aki, pa evitá konfushon, cual por ekspandé na lo cual, i ci a el ci:

Otro pronòmber

Tin kuater pronombre spesial ku ta referí na hende. Nan ta usa nan solamente den singular:

Ehèmpelnan:

E ekivalentenan di algun, cualcun, cadun, i nun pa kosnan ta alga cosa (algo), cualce cosa (tur kos), cada cosa (tur kos) i no cosa (nada).

Frase di pronombre

Pronombronan normalmente no ta ser modifiká pa determinante òf athetivo, pero nan por ser modifiká pa frase prepositivo:

Esta paje es presentada con la lisensa CC Attribution-Share Alike 4.0 International.
Lo ia es automatada jenerada de la paje corespondente en la Vici de Elefen a 6 setembre 2024 (06:33 UTC).