FABLES DE VANEGE
La aida a la lupos · La artiste · La arbor alta · La avia sieca a color · La consenta de la avias · La dragon e la panda · La eroe de la coneos · La medusa e la saceta plastica · La protesta de axolotes · La volpe pur

Mostra ance la testo orijinal

La arbor alta

La alta arbo

On ave un vale, do tota plantas vive en armonia. Ala on ave un regula sosial ce un planta no ave la direto de deveni plu alta ca tre metres. Acel garantia ce cadun vivente plantin pote reseta lus de sol sufisinte per vive bon.

Ekzistas valo, kie ĉiuj plantoj vivas harmonie. Tie ekzistas socia regulo, ke planto ne rajtas iĝi pli alta ol tri metrojn. Tio certigas, ke ĉiu planta vivaĵo povas ricevi sufiĉe da sunlumo por bone vivi.

Ma, a un dia, un venton trae un seme de un loca distante. Pos alga tempo, la seme crese tan ce on pote vide ce la seme es de un spesie de arbor con folias, lo cual es completa nonconoseda en la vale.

Tamen iutage, ventego alportas semon de fora loko. Post iom da tempo, la semo sufiĉe kreskis, por ke oni povu vidi, ke la semo estas de specio de folia arbo, kiu estas tute nekonata en la valo.

A la comensa, la abitores plantin de la vale es felis par la ariva. Plu un ambiente es diversa de spesies, plu lo pote resiste e adata a alteras.

En la komenco, la plantaj loĝantoj de la valo feliĉiĝas pri la alveno. Ju pli medio estas diversa je specioj, des pli ĝi povas rezisti kaj adaptiĝi al ŝanĝoj.

La arbor nova crese e crese. Ma la arbor nova no sesa crese a la limita de tre metres. El gusta multe lus, e vole sempre plu. El comensa crea un sistem grande de ramos e folias per catura plu lus de sol.

La nova arbo kreskas kaj kreskas. Sed la nova arbo ne ĉesis kreski antaŭ la limo de tri metroj. Ri tre ŝatas lumon, kaj ĉiam volas pli. Ri komencas krei grandan sistemon de branĉoj kaj folio, por kapti pli da sunlumo.

Plantas visina dise a la arbor nova: “Per favore sesa crese, nos no reseta plu un lus sufisinte.”

Apudaj plantoj diras al la nova arbo: “Bonvolu ĉesi kreski, ni ne plu ricevas sufiĉe da lumo.”

La arbor alta responde: “Si vos vole lus, crese. Me merita lus, car me ia crese.”

La alta arbo respondas: “Se vi volas lumon, kresku. Mi meritas la lumon, ĉar mi kreskis.”

Ma no tota plantas pote crese, e no tota plantas vole batalia per lus. Fortunosa, acel arbor es la sola ci no respeta la otras. Alora la plantas deside iniora esta individua egosa.

Sed ne ĉiuj plantoj povas kreski, kaj ne ĉiuj plantoj volas batali por lumo. Bonŝance, tiu arbo estas nur la sola kiu ne respektas la aliajn. La plantoj do decidas ignori ĉi tiun egoisman unuopulon.

A un dia, un tempesta aveni. Multe venta forte traversa la vale. La plantas curvi juntada longo la soflones de venta. Sua prosimia a lunlotra aida los a no cade. Ma la arbor alta, par causa de sua altia, no pote reseta aida. El mesma debe resiste sola a tota la soflones de venta cual puxa simultan tota sua ramos.

Iutage, okazas ŝtormo. Multe da forta vento trairas la valon. Plantoj kune kliniĝas laŭ la ventpuŝoj. La proksimeco de unu kun la alia helpas ilin ne fali. Sed la alta arbo, pro sia alteco, ne povas ricevi helpon. Ri devas sole rezisti al ĉiuj ventpuŝoj, kiuj premas ĉiujn riajn branĉojn samtempe.

La arbor alta demanda per aida: “Aida me! Me pensa ce me va cade pos corta!”.

La alta arbo petas helpon: “Helpu min! Mi pensas ke mi baldaŭ falos!”.

La otra plantas, ci no pote vera aida, dise: “Descrese! Descrese!”

La aliaj plantoj, kiuj ne povas vere helpi, diras: “Malkresku! Malkresku!”.

Ma descrese no es posible. En a fini, la arbor cade.

Sed malkresko ne eblas. Kaj fine, la arbo falas.

Pos la tempesta, la sol reveni. Tota plantas pote vide la tronco de la arbor alta cual reposa aora intera sur la tera. El ia mori, e sua folias e semes ia vola a via. Alga plantas ia mori par causa de la cade, ma a la min aora la loca es completa covreda par lus.

Post la tempesto, suno revenas. Ĉiuj plantoj povas vidi la trunkon de la alta arbo, kiu nun tute kuŝas sur la tero. Ri mortis, kaj riaj folioj kaj semoj forflugis. Kelkaj plantoj mortis pro la falo, sed almenaŭ nun la loko estas tute kovrata de lumo.

Esta paje es presentada con la lisensa CC Attribution-Share Alike 4.0 International.
Lo ia es automatada jenerada de la paje corespondente en la Vici de Elefen a 23 marto 2024 (17:14 UTC).